Waarom helpt een plantaardige of vegan voeding bij reumatoïde artritis?

Bij reumatoïde artritis ziet het immuunsysteem gezonde cellen als kwade indringers en valt het je eigen lichaam aan, waardoor ontstekingen in je gewrichten ontstaan. Enkele vormen zijn: reumatoïde artritis (RA), axiale spondyloartritis (Ax-SpA, waaronder de ziekte van Bechterew), artritis psoriatica of SLE (systemische lupus erythematodes).

Het goede nieuws is dat een uitgebalanceerde plantaardige voeding bij mensen met reuma veel kan betekenen. Maar hoe gaat dat eigenlijk in z’n werk?

Het ontstaan van reuma: de Proteus mirabilis bacterie

Vrouwen worden 3 tot 4 keer getroffen door reuma in vergelijking tot mannen. Om uit te vinden hoe dat zo kwam hebben onderzoekers de urine van vrouwen met reuma onderzocht. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat de Proteas mirabilis bacterie relatief veel voorkwam in de urine van vrouwen met reuma t.o.v. vrouwen zonder reuma. Proteas mirabilis is dezelfde bacterie die ook blaasontsteking veroorzaakt. De hoeveelheid Proteas mirabilis was onvoldoende aanwezig in de urine om ook daadwerkelijk een blaasontsteking te veroorzaken, maar voldoende om een immuunrespons te veroorzaken. Of met andere woorden, het immuunsysteem kwam in actie.

 

Proteus mirabilis imiteert een molecuul uit onze gewrichten

Deze Proteus mirabilis bevat een molecuul wat behoorlijk lijkt op een molecuul in onze gewrichten. Wanneer ons immuunsysteem in actie komt tegen deze Proteus mirabilis en hiervoor antistoffen aanmaakt, wordt daarom per ongeluk ook actie ondernomen tegen onze eigen weefsels in de gewrichten. Ons immuunsysteem vergist zich dus, omdat een molecuul in de bacterie zo lijkt op de molecuul in onze gewrichten en trekt zo ten strijde tegen ons eigen lichaam. Dit veroorzaakt uiteindelijk schade, ontstekingen, gewrichtsschade en fibrose.

De Proteus bacterie bevat een molecuul die sterk lijkt op een molecuul in onze gewrichten 

Blaasontsteking en verstoring van de darmflora

Een blaasontsteking kan zich ontwikkelen wanneer je darmflora verstoord is. De goede en de slechte bacteriën in de darm zijn dan niet met elkaar in balans. Deze bacteriën uit de darm kruipen via de anus de blaas binnen en veroorzaken daar een ontsteking. Het goede nieuws is dat je je darmflora kunt veranderen. Door je voeding aan te passen!

 

Onderzoek rauw vegan dieet

In een onderzoek lieten ze reuma patiënten een aantal dagen een rauw vegan dieet eten. Een aantal dagen in het dieet begon de darmflora zich aan te passen. Hoe groter de verandering in de darmflora was, hoe minder reumaklachten de patiënten ervoeren. Maar het dieet verschilde nogal van een ‘standaard’ dieet en een groot aantal van de patiënten had klachten zoals misselijkheid en diarree. De mensen in het onderzoek kregen bijvoorbeeld koteletten gemaakt van boekweit en bietjes overgoten met amandelboter in een jus van gefermenteerde komkommer. Niet heel smakelijk dus.

 

Plantaardig of veganistisch dieet helpt!

Gelukkig werkt een plantaardig of veganistisch voedingspatroon ook. Antilichamen zijn eiwitten die door de mens worden geproduceerd als reactie op een infectie, zoals bijvoorbeeld door bacterie of virus. In een onderzoek werd een significante afname gezien van de antilichamen tegen de Proteus mirabilis bacterie na het volgen van een plant-based dieet (plantaardig dieet). Een sterke afname van de antilichamen tegen de Proteus bacterie werd al gezien na 4 weken. Daarnaast stond de afname van deze antilichamen in verband met de afname van de reumatische klachten.

Een plantaardige ofwel veganistische voeding kan de laaggradige ontstekingen bij reuma dempen. Bovendien zorgen de vele vezels in plantaardige voeding voor een gunstig effect op de darmflora in de darmen, en ook dat kan helpen de laaggradige ontstekingen tegen te gaan.

Kom langs voor een passend voedingsadvies bij reuma in mijn praktijk in het centrum van Monster (Westland). Digitale consulten zijn ook mogelijk! Vergoed door de meeste zorgverzekeraars. Plan je afspraak zelf in of bel voor een afspraak.

Bronnen

J Kjeldsen-Kragh. Rheumatoid arthritis treated with vegetarian diets. Am J Clin Nutr. 1999 Sep;70(3 Suppl):594S-600S. DOI: 10.1093/ajcn/70.3.594s

R Peltonen, WH Ling, O Hänninen, E Eerola. An uncooked vegan diet shifts the profile of human fecal microflora: computerized analysis of direct stool sample gas-liquid chromatography profiles of bacterial cellular fatty acids. Appl Environ Microbiol. 1992 Nov;58(11):3660-6. DOI: 10.1128/AEM.58.11.3660-3666.1992

J Kjeldsen-Kragh, T Rashid, A Dybwad, M Sioud, M Haugen, O Førre, A Ebringer. Decrease in anti-Proteus mirabilis but not anti-Escherichia coli antibody levels in rheumatoid arthritis patients treated with fasting and a one year vegetarian diet. Ann Rheum Dis. 1995 Mar;54(3):221-4. DOI: 10.1136/ard.54.3.221

A Ebringer, T Rashid. Rheumatoid arthritis is caused by a Proteus urinary tract infection. APMIS. 2014 May;122(5):363-8. DOI: 10.1111/apm.12154

A Ebringer, T Rashid. Rheumatoid arthritis is caused by Proteus: the molecular mimicry theory and Karl Popper. Front Biosci (Elite Ed). 2009 Jun 1;1:577-86. DOI: 10.2741/e56

MT Nenonen, TA Helve, AL Rauma, OO Hänninen. Uncooked, lactobacilli-rich, vegan food and rheumatoid arthritis. Br J Rheumatol. 1998 Mar;37(3):274-81. DOI: 10.1093/rheumatology/37.3.274

R Peltonen, M Nenonen, T Helve, O Hänninen, P Toivanen, E Eerola. Faecal microbial flora and disease activity in rheumatoid arthritis during a vegan diet. Br J Rheumatol. 1997 Jan;36(1):64-8. DOI: 10.1093/rheumatology/36.1.64

R Peltonen, J Kjeldsen-Kragh, M Haugen, J Tuominen, P Toivanen, O Førre, E Eerola. Changes of faecal flora in rheumatoid arthritis during fasting and one-year vegetarian diet. Br J Rheumatol. 1994 Jul;33(7):638-43. DOI: 10.1093/rheumatology/33.7.638

C Wilson, H Tiwana, A Ebringer. Molecular mimicry between HLA-DR alleles associated with rheumatoid arthritis and Proteus mirabilis as the Aetiological basis for autoimmunity. Microbes Infect. 2000 Oct;2(12):1489-96. DOI: 10.1016/s1286-4579(00)01303-4

A Ebringer, T Rashid. Rheumatoid arthritis is an autoimmune disease triggered by Proteus urinary tract infection. Clin Dev Immunol. 2006 Mar;13(1):41-8. DOI: 10.1080/17402520600576578

A Ebringer, T Rashid. Rheumatoid arthritis is linked to Proteus--the evidence. Clin Rheumatol. 2007 Jul;26(7):1036-43. DOI: 10.1007/s10067-006-0491-z

BW Senior, GA Anderson, KD Morley, MA Kerr. Evidence that patients with rheumatoid arthritis have asymptomatic 'non-significant' Proteus mirabilis bacteriuria more frequently than healthy controls. J Infect. 1999 Mar;38(2):99-106. DOI: 10.1016/s0163-4453(99)90076-2